'k Herinner me haar nog levendig. Een kleine, vitale vrouw die vanuit haar volle passie yoga-les gaf in de studio achter de hoek. Op een dag hoor ik haar zeggen dat ze af en toe een ochtendwandeling maakt in het buurtpark, met een geurende tas koffie in haar handen. En dat dat soms rare blikken oplevert. Omdat we het nu eenmaal niet gewend zijn om mensen met een tas in hun handen op straat te zien lopen. En al helemaal niet in het pre-corona-tijdperk.
Nieuwsgierig als ik ben, loop ik op een ochtend datzelfde parkje in, met verse koffie. Geen take-away. Geen wegwerpbekertje. Zo eentje zoals ik ze thuis ook graag heb. Niet dat mensen me aanstaren, maar toch, af en toe zie ik een onwennige blik omdat ik iets doe dat ze eerder niet zagen?
Bijzonder boeiend blijf ik het vinden om mezelf regelmatig die vraag te stellen: wat doe ik uit gewoonte, omdat het zo werd aangeleerd of omdat iedereen het doet of omdat ik het gewoon leuk vind? Of wanneer kies ik voor hetgeen écht helemaal bij me past? En dan is er die cruciale vraag: in hoeverre voel ik me daar vrij in? Wanneer laat ik me afremmen vanuit schrik voor commentaar van anderen omdat ik iets doe dat niet 'norm-aal' is?
En het antwoord is vaak meteen duidelijk: ik ben daar helemaal nog niet vrij in. De conditionering zit diep. Maar daar gaat het niet alleen over. Het gaat over het bewustwordingsproces. Observeren waar ik mezelf inhoud en waar ik wel durf tonen wat ik denk en wil en bovenal voel. En dat op zich geeft al meer vrijheid.
Af en toe denk ik nog aan die yoga-juf. Ze is ondertussen alweer een tijdje teruggekeerd naar haar geboorteland. Deze plek hoorde niet helemaal bij wie zij is. Afgelopen week kreeg ik nog te horen dat dit land niet de meest geschikte omgeving biedt voor wie ik ben of wil zijn. 'k Voelde me gezien. Nu ik me vooral binnen onze landsgrenzen beweeg, voel ik me dankbaar voor de vele reizen die ik mocht maken. En kan ik weer dagelijks ervaren dat niet alleen jouw opvoeding en overtuigingen bepalen hoe je je beweegt in een bepaalde omgeving, maar ook heel erg de cultuur waarin je opgroeit.
‘k Geloof dat ik er ondertussen een boekje over kan schrijven hoe ze in het ene land in shock gaan van iets waarvan een mens hier niet meer opkijkt. En omgekeerd. En hoe belangrijk het is om vanuit die verschillende brillen te kunnen kijken om dan te komen bij die bril die het best bij jou past. Ook dat voelt als vrijheid.
Ooit hoorde ik in een 'groeicursus' een leraar zeggen dat hij zijn vrijheid afmeet aan de mate waarin hij spontaan iets kan doen en tegelijkertijd weet dat hij de andere keuze ook zou durven maken. Vaak weten we maar of we echt vrij zijn als we ook voor iets durven kiezen dat op het eerste zicht minder comfortabel voelt, zei hij nog. Hij gaf dit simpele voorbeeld: je zit op de trein en je wil graag even de krant inkijken die voor je ligt op het tafeltje. Durf je dat even te vragen aan de man of vrouw tegenover jou? En voel je je vrij genoeg om je bij elk antwoord goed te voelen? Vragen of je die krant even mag inkijken vanuit nood aan contact is geen vrijheid. En je mond houden uit schrik dat die andere dat maar een vreemde vraag vindt, is al helemaal geen vrijheid. De keuze hebben is vrijheid. 't Is een voorbeeld dat me is bijgebleven en dat ik, nieuwsgierig als ik ben, ook wou uittesten. Telkens weer mocht ik die krant inkijken. Tja, ook pre-corona-tijdperk :-)
Het collectieve 'normaal' en 'niet normaal' dat je elke dag opnieuw beïnvloedt. Je ontsnapt er niet aan. Je kan er wel naar kijken vanop een afstandje en je afvragen in hoeverre het jou beïnvloedt, in hoeverre je je aanpast. In welke mate je jezelf kleiner of groter maakt om erbij te horen?
En dan is er nog die sterk bepalende tijdsgeest. 'k Herinner me nog glashelder hoe ik, op een reis in Italië, midden de jaren '90 (ja, vorige eeuw!) voor het eerst een man met een telefoon in zijn hand zag lopen. Ik vond het zo vreemd, bijna grappig dat ik er een foto van maakte. Zo eentje waarmee je dan nog met je rolletje naar een fotograaf kon gaan. Wie had ooit gedacht dat we in een wereld zouden wakker worden waarin je bijna schrikt als er nog iemand met een papieren boek op de trein zit?
Wat is normaal? Wat is niet normaal? Boeiende vraag. Ga maar eens op verkenning, vooral in een wereld die steeds meer afdwingt wat moet, wat kan, wat mag, en nog meer, wat niet mag. Er zijn momenten geweest dat ik me afvroeg of we binnenkort nog mogen ademen. Er zijn gelukkig meer momenten dat ik weet dat vrijheid ook samenhangt met mijn innerlijke staat van zijn en dat niemand me dat ooit kan afpakken. Toch wil ik mee waken over die uiterlijke onvrijheid die op een akelig snel tempo wordt uitgerold? De ‘norm’ die dagelijks, al dan niet zichtbaar, opschuift.
Blijf jezelf de vraag stellen: wie bepaalt de norm en voel of die écht past bij jou. En met voelen bedoel ik ook: vraag het aan je lijf. Niet enkel aan je hoofd. Laat je leiden vanuit een soort openheid, niet vanuit angst. En weet dat je zo veel meer ruimte en vrijheid kan innemen dan je vaak zelf nog gelooft. Zelf word ik nog te vaak geleid vanuit angst, maar ik zie het steeds sneller. Ik kan dan ook vriendelijk vragen aan de angst om de weg vrij te maken, haar bedanken voor haar bezorgdheid, maar zelf voelen of die bezorgdheid al dan niet terecht is. In deze tijden vaak niet onterecht. En tegelijkertijd is er dat stemmetje dat me influistert ‘Hoe minder bang we zijn, hoe minder vatbaar we worden voor manipulatie én intimidatie.’ Ook dat is vrijheid voor mij.
Neem je tijd om op verkenning te gaan binnenin jouw innerlijke grenzen. Tijd om te observeren. Tijd om jezelf te gunnen wat je écht nodig hebt, los van al dan niet starende blikken. Bedenk dan maar dat die blik vooral komt uit de ogen van iemand die ook maar vanuit zijn/haar lievelingskader de wereld instaart :-)
Zoveel gedurfde waarheid! xxx